Paragraaf 5.2.3 Memorie van Toelichting Verantwoordelijkheid pensioenuitvoerders

Sociale partners zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de pensioenovereenkomst. Ook nadat de uitvoering van de pensioenovereenkomst is ondergebracht bij de pensioenuitvoerder blijven de sociale partners verantwoordelijk voor de inhoud van de pensioenovereenkomst. Pensioenuitvoerders zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van hetgeen werkgever en werknemer in de pensioenovereenkomst zijn overeengekomen, rekening houdend met de afspraken die hierover in de uitvoeringsovereenkomst gemaakt zijn. Teneinde die verantwoordelijkheid waar te kunnen maken zijn pensioenuitvoerders verplicht een pensioenreglement op te stellen. Het pensioenreglement heeft betrekking op de relatie tussen de pensioenuitvoerder en de deelnemer en is een «vertaling» van de pensioenovereenkomst in de vorm van rechten en verplichtingen voor de deelnemers en de pensioenuitvoerder. Het pensioenreglement moet dus naadloos aansluiten op de pensioenovereenkomst en de uitvoeringsovereenkomst. De uitgangspositie van verzekeraars en pensioenfondsen is bij de uitvoering van pensioenovereenkomsten hetzelfde: sociale partners zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de pensioenovereenkomst en pensioenuitvoerders voor een juiste en verantwoorde uitvoering daarvan. Wel is er een verschil als het gaat om de verantwoordelijkheid van sociale partners bij de uitvoering van de pensioenovereenkomst (zie ook paragraaf 5.2.1): In geval van uitvoering van de pensioenovereenkomst door pensioenfondsen zijn werkgevers en werknemers door hun vertegenwoordiging in het bestuur van het pensioenfonds betrokken bij de uitvoering van de pensioenregeling. In geval van uitvoering van de pensioenovereenkomst door verzekeraars zijn werkgevers en werknemers niet verantwoordelijk voor de uitvoering van de pensioenovereenkomst, maar wordt de uitvoering volledig overgedragen aan de verzekeraar. Een pensioenuitvoerder dient de pensioenovereenkomst uit te voeren in overeenstemming met de afspraken die hierover in de uitvoeringovereenkomst zijn gemaakt en dient zich daarbij te houden aan nationale en internationale regelgeving. Dat betreft zowel regelgeving die betrekking heeft op de inhoud van pensioenovereenkomsten als regelgeving die betrekking heeft op de uitvoering van pensioenovereenkomsten. Het feit dat pensioenuitvoerders niet verantwoordelijk zijn voor de inhoud van de pensioenovereenkomst, betekent niet dat zij pensioenovereenkomsten zouden mogen uitvoeren die in strijd zijn met regelgeving. De regering is van mening dat de verantwoordelijkheid van een pensioenuitvoerder verder gaat dan alleen het uitvoeren van de pensioenovereenkomst die werkgever en werknemer zijn overeengekomen. Indien die pensioenovereenkomst in strijd is met regelgeving, mag de pensioenuitvoerder die regeling niet uitvoeren. De partijen betrokken bij de totstandkoming van de pensioenregeling moeten de pensioenregeling dan eerst in overeenstemming met de betreffende regelgeving brengen. Dat geldt voor zowel pensioenfondsen als verzekeraars. De regering weet zich gesteund in haar opvatting over de eigen verantwoordelijkheid van pensioenuitvoerders ten aanzien van nationale en internationale regelgeving door het arrest Menauer van het Europese Hof van Justitie van 9 oktober 2001 (zaak C-379/99). In dit arrest stond de vraag centraal of een pensioenuitvoerder aansprakelijk is voor de gevolgen van een pensioenregeling die in strijd is met de gelijkebehandelingsvoorschriften van artikel 141 van het EG-verdrag. In dit arrest heeft het Europese Hof van Justitie bepaald dat pensioenuitvoerders er alles aan moeten doen om het beginsel van gelijke behandeling te eerbiedigen, ongeacht hun juridische zelfstandigheid of hun hoedanigheid van verzekeringsorgaan. Het Hof heeft in dit arrest verder geoordeeld dat de verplichte naleving van die gelijkebehandelingsvoorschriften van artikel 141 van het EG-verdrag door pensioenuitvoerders ook geldt als werknemers zich daarnaast tot de werkgever wenden. Volgens het Hof zou het nuttige effect van de gelijkebehandelingsvoorschriften ernstig worden geschaad als een werknemer of zijn rechtverkrijgenden deze bepaling uitsluitend tegenover de werkgever zou kunnen inroepen en niet tegenover degenen die uitdrukkelijk zijn belast met de uitvoering van de verplichtingen van de werkgever.