AFM over pensioenadvies

01-04-2010

Pensioenadvies aan MKB onder de maat

De kwaliteit van pensioenadvies aan het MKB is in ruim driekwart van de onderzochte gevallen onder de maat. Dat concludeert de AFM in haar rapport ‘Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen’ met de veelzeggende ondertitel 'Pensioenadvies aan het MKB moet beter'. "Pensioenadviseurs winnen te weinig informatie in, de adviezen passen niet bij de wel ingewonnen informatie en de adviezen worden niet goed vastgelegd", concludeert de toezichthouder, die in een aantal gevallen maatregelen zal nemen zoals het opleggen van boetes.

Van de onderzochte financieel dienstverleners scoort 31% zeer slecht, 44% slecht, 19% matig en maar 6% redelijk in hun pensioenadvisering aan werkgevers. De belangrijkste bevindingen van de AFM:

Pensioenadviseurs winnen onvoldoende informatie in over de financiële positie, risicobereidheid, doelstellingen en kennis en ervaring van de werkgever.
Het advies aan de werkgever sluit onvoldoende aan bij de informatie die wel is ingewonnen.
De ingewonnen informatie over de werkgever en de informatie over de afgesloten pensioenverzekering wordt structureel niet vastgelegd, zodat niet kan worden aangetoond dat het gegeven pensioenadvies passend is bij de situatie van de werkgever.
Door slechte advisering kunnen werknemers in het MKB pensioenregelingen krijgen die niet voldoen aan de gewekte verwachtingen.

De kwaliteit van pensioenadvies aan het MKB is in ruim driekwart van de onderzochte gevallen onder de maat. Dat concludeert de Autoriteit Financiële Markten (AFM) in haar rapport ‘Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen’. Pensioenadviseurs winnen te weinig informatie in, de adviezen passen niet bij de wel ingewonnen informatie en de adviezen worden niet goed vastgelegd. Bij een aantal individuele onderzoeken naar de advisering is de uitkomst zo slecht dat de AFM mogelijk formele maatregelen zoals boetes zal opleggen.

Zeer slecht tot matige advisering
Van de onderzochte financieel dienstverleners scoort 31% zeer slecht, 44% slecht, 19% matig en maar 6% redelijk in hun pensioenadvisering aan werkgevers. De belangrijkste oorzaken:

Pensioenadviseurs winnen onvoldoende informatie in over de financiële positie, risicobereidheid, doelstellingen en kennis en ervaring van de werkgever.
Het advies aan de werkgever sluit onvoldoende aan bij de informatie die wel is ingewonnen.
De ingewonnen informatie over de werkgever en de informatie over de afgesloten pensioenverzekering wordt structureel niet vastgelegd, zodat niet kan worden aangetoond dat het gegeven pensioenadvies passend is bij de situatie van de werkgever.
Door slechte advisering kunnen werknemers in het MKB pensioenregelingen krijgen die niet voldoen aan de gewekte verwachtingen.

Maatregelen AFM
Verhogen pensioenkenniseisen
De AFM stelt vast dat een grote groep pensioenadviseurs onvoldoende praktische pensioenkennis en vaardigheden opdoet omdat zij in veel gevallen slechts enkele pensioenadviezen per jaar geeft. De AFM vindt dit onwenselijk. De producten zijn zo complex dat een financieel dienstverlener alleen de nodige vaardigheden kan opdoen als hij zich regelmatig met deze materie bezighoudt. Bovendien gelden voor advisering over deze complexe pensioenproducten slechts beperkte deskundigheidseisen. De AFM vindt dat de eisen voor pensioenadvisering moeten worden verhoogd. Bij voorkeur door het opnemen van een aparte product-dienst combinatie Pensioenen in de Wft met daaraan gekoppeld passende deskundigheidseisen. De AFM voert hierover overleg met het Ministerie van Financiën.

Leidraad
Het rapport ‘Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen’ is het resultaat van vervolgonderzoek op de steekproef die de AFM in juli 2009 publiceerde. Naar aanleiding van de uitkomsten van deze steekproef heeft de AFM in de tweede helft van 2009 de ‘Leidraad tweedepijler pensioenadvisering’ gepubliceerd met richtlijnen voor een goede adviespraktijk. De AFM raadt financieel dienstverleners dringend aan de leidraad te gebruiken voor de verbetering van de kwaliteit van hun pensioenadvisering en eventueel voor het doorvoeren van aanpassingen die op grond van de wet noodzakelijk zijn.

Pensioenverzekeraars
De AFM dringt er bij pensioenverzekeraars op aan om hun pensioenproducten kritisch te toetsen op de mate waarin de belangen van de klant centraal staan. Waarbij aanbieders zich ook moeten afvragen of adviseurs in staat zijn (gesteld) om het product goed te adviseren. Tevens kunnen brancheorganisaties bijdragen aan het verhogen van de kwaliteit van het pensioenadvies door hun leden te ondersteunen.

Rol werkgever en werknemer
De AFM benadrukt dat werkgevers zelf ook meer verantwoordelijkheid moeten nemen in het adviestraject en hun werknemers hierover informeren. Een pensioenregeling is een arbeidsvoorwaarde die wordt afgesproken tussen werkgever en werknemer. De werkgever wordt bijgestaan door een (pensioen)adviseur. Zowel de werkgever als de werknemer is voor een goede regeling dus afhankelijk van goed advies aan de werkgever. Werknemers moeten hun Uniforme Pensioenoverzicht (UPO), dat zij jaarlijks ontvangen, zorgvuldig lezen om te bepalen of hun pensioen aan hun verwachtingen voldoet. Ze kunnen dan eventueel aanvullende maatregelen nemen.

Onderzoek
De AFM heeft bij 16 pensioenadviseurs aan de hand van 42 adviesdossiers de kwaliteit van de pensioenadviezen beoordeeld. Per adviesdossier nemen gemiddeld 34 werknemers deel aan het pensioenproduct. Het onderzoek heeft zich geconcentreerd op de advisering van rechtstreeks verzekerde pensioenregelingen die via adviseurs worden afgesloten bij verzekeraars. Deze adviezen vallen onder de adviesregels uit de Wet op het financieel toezicht (Wft). Er is geen onderzoek gedaan naar de pensioenfondsen, omdat die deze producten niet hebben.