Open brief aan vertegenwoordigende organisaties en marktpartijen

Oproep voor constructief openbaar overleg voordat de intermediaire markt is ingehaald door de tijd

Het is lastig om de emoties opzij te zetten in een zaak die bijna louter door sentimenten wordt gedomineerd. Toch is het nodig, omdat anders de kans groot is dat het met de marktpartijen die op het CAR-slagveld strijden - en dus met de intermediaire bedrijfstak als geheel - net zo afloopt als met de Bullebijters in het gedicht van Staring*.

De tijd om passen op de plaats te maken raakt op. Dat blijkt uit de brief die minister De Jager op 18 augustus naar de Tweede Kamer stuurde. In september verwacht hij de evaluatie van de provisieregelgeving uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek naar de Tweede Kamer te kunnen sturen. Op dat moment nemen de politici de draad weer op die zij eind vorig jaar even neerlegden. Toen drong een grote meerderheid aan op een definitief provisieverbod voor alle producten, ook de meest simpele. De kans is heel reëel dat het SEO-rapport hen niet tot andere gedachten zal brengen.

Daar is nu bij gekomen dat de Kamerleden dit jaar getuige zijn van de manier waarop de partners in de intermediaire bedrijfskolom hun straatgevecht voeren. Zij zullen ongetwijfeld een heel eigen uitleg geven aan de manier waarop gestreden wordt voor het behoud van het traditionele provisiesysteem. Dat die interpretatie wellicht geen recht doet aan de realiteit zal voor de wetgever niet van doorslaggevend belang zijn in de overweging om straks alsnog een algeheel provisieverbod uit te vaardigen.

De branchepartijen kunnen nu twee dingen doen:
1. doorgaan met de loopgravenoorlog en kijken welke regelgeving ze aantreffen als ze een keer uit hun schuttersputjes tevoorschijn komen;
2. een zo groot mogelijke invloed uitoefenen op de politici om een regelgeving af te dwingen die het de intermediaire bedrijfskolom mogelijk blijft maken haar maatschappelijk nuttige functie uit te oefenen.

Als de branche op een gezonde manier wil overleven, is het nodig dat de intermediaire bedrijfskolom in de sterkste opstelling de politici met kracht van argumenten inzicht geeft in de mogelijkheden en onmogelijkheden van de bedrijfsvoering van het intermediair. Dat vereist wel dat alle partijen de politieke realiteit onderkennen.

Wellicht heeft het Verbond van Verzekeraars deze weg al gekozen in haar position paper. En is het document niet bedoeld om het intermediair van zich te vervreemden, maar om zich in de gedachtegang van de wetgever te verplaatsen en vanuit die optiek de ergste brand te blussen. Hoe daar ook over gedacht wordt, feit is dat niet het Verbond maar de politici uiteindelijk de wetten schrijven. Daarom is het goed geen energie meer te verspillen aan het uit elkaar drijven van de partijen die gezamenlijk de intermediaire bedrijfskolom vormen, maar die aan te wenden om tot een zo gunstig mogelijke regelgeving te komen. Anders gezegd: het maakt weinig uit wie binnenshuis gelijk weet te krijgen als krachten van buitenaf met een stormram de gevel staan in te beuken.

Nu voeren verschillende belangengroeperingen hun lobby los van elkaar. Gezien de helaas verstoorde relatie tussen de vertegenwoordigende organisaties van aanbieders en intermediairs is geen sprake van een behoorlijke coördinatie. Daarnaast hebben door de relatief lage organisatiegraad van het intermediair veel marktpartijen onvoldoende zicht in de achterliggende redenen van de stellingen die de koepels hebben ingenomen. Mede daardoor is het onderlinge vertrouwen afgenomen en dat binnen een bedrijfstak die alleen kan functioneren op basis van een solide samenwerking!

Om deze trend te keren is het noodzakelijk dat alle betrokkenen - dat zijn de marktpartijen, politici, ambtenaren en toezichthouders - over dezelfde informatie beschikken. Van daaruit kan met elkaar op basis van feiten en argumenten een discussie gevoerd worden over een vorm van marktordening die in het belang is van de consument, recht doet aan de maatschappelijke en commerciële positie van de bedrijfstak en die een gezonde continuïteit van de bedrijven waarborgt.

Een open en openbare uitwisseling van standpunten tussen marktpartijen, politici en toezichthouder op korte termijn lijkt nog de enige manier om te voorkomen dat straks zonder voldoende inspraak op basis van het SEO-rapport onomkeerbare maatregelen genomen worden. Een bijeenkomst waarin alleen aangegeven wordt tegen welke voorstellen men is en geen harde argumenten en alternatieven over tafel gaan biedt natuurlijk nauwelijks kans van slagen. Daarom zou deze niet door een belanghebbende groepering georganiseerd moeten worden, maar door een platform dat boven en buiten de partijen staat. Dat biedt tevens de ruimte om de discussie die zich nu op de vierkante centimeter afspeelt in breder perspectief te trekken. En bovenal biedt het de mogelijkheid om de maatschappelijke functie van het intermediair nu en in de toekomst goed te belichten.

Natuurlijk bestaan er binnen de bedrijfskolom grote belangentegenstellingen. Maar die wegen niet op tegen de gezamenlijke belangen die, zo lijkt het, tijdelijk uit het zicht zijn verdwenen. Een van die belangen is het waarborgen van een goede dienstverlening door een bedrijfstak die door regelgeving positief gestimuleerd wordt en niet door strakke regels het werk onmogelijk wordt gemaakt.

Bent u bereid de handschoen op te nemen? Ik hoor het graag.

Jan Aikens
redactie@findinet.nl

*Het Hondengevecht
Bereisde Roel zag op zijn togten
Geweldig veel! Twee Bullebijters vochten,
Voor 't wijnhuis, in een kleine Poolsche stad,
Terwijl hij juist aan 't venster zat:
Zulk vechten, Menschen! Zij verslonden
Malkander letterlijk! Met iedren hap, ging oor
Of poot er af en glad als vet er door!
Ons scheiden kwam te laat! wij vonden
Het restjen: op mijn eer,
De staarten, en niets meer.