Beloningsregels

Provisie, overgangsregeling
Het provisieverbod is niet van toepassing op overeenkomsten die zijn afgesloten vóór 1 januari 2013. Voor die overeenkomsten geldt het regime van het moment van het afsluiten van de overeenkomst (art. 86j). Aangezien de regels voor diverse producten op verschillende momenten zijn gewijzigd, geldt de 'inducementnorm' (voorheen opgenomen in art. 149a, nu in art. 86k) voor:
De provisiebalans-regels zijn van toepassing op de overeenkomsten die zijn aangegaan vanaf 1 januari 2007 tot 1 januari 2013 (zie verder: Provisiebalans).

Het Bgfo stelt als hoofdregel dat 'de aanbieder of bemiddelaar geen provisie mag betalen of ontvangen die niet noodzakelijk is voor het aanbieden of bemiddelen van betalingsbeschermers, complexe producten, hypotheken of uitvaartverzekeringen of deze mogelijk maakt.'
Dit betekent dat een provisie noodzakelijk moet zijn voor het tot stand komen van de overeenkomst of deze mogelijk moet maken.

In dat geval zijn provisiebetalingen enkel toegestaan indien deze geen afbreuk kunnen doen aan de belangen van de cliënt: provisie mag er niet toe leiden dat afbreuk wordt of kan worden gedaan aan de verplichting om zich in te zetten voor de belangen van de cliënt.
Van een bonusprovisie wordt aangenomen dat die afbreuk kan doen aan het klantbelang en is daarom verboden. Verder, zo redeneert de wetgever, is een bonus niet noodzakelijk voor de totstandkoming van de overeenkomst.

Samenvattend:
Provisie is enkel toegestaan indien deze verstrekt/ontvangen wordt in verband met de totstandkoming van een individuele overeenkomst. Deze rechtstreekse relatie moet aangetoond kunnen worden door de aanbieder en de bemiddelaar. Ook zal de bemiddelaar waar moeten maken dat de hoogte van de beloning passend is voor de werkzaamheden die hij met betrekking tot die individuele overeenkomst verricht heeft.

De AFM heeft een Leidraad passende provisie financiële dienstverleners opgesteld waarin mede aan de hand van voorbeelden, handvatten worden geboden voor het toepassen van de regels.

De definitie van 'provisie' is heel ruim: een beloning of vergoeding in welke vorm dan ook voor het bemiddelen of adviseren ter zake van een financieel product. Dit betekent dat naast geld ook niet geldelijke vergoedingen zoals opleiding of software onder dit begrip vallen.

De 'inducementnorm' van het eerste lid is niet van toepassing op betalingen die rechtstreeks gedaan worden door de consument.

De inducementnorm geldt voor de gehele distributieketen en is dus ook van toepassing op bijvoorbeeld serviceproviders en inkoopcombinaties.




Zie ook:

Bgfo: